Hun zwoele primitivo's, krachtige negroamaro's en fruitige fiano's zijn bijna niet aan te slepen zo populair. Zou dat wellicht iets te maken kunnen hebben met de groeiende populariteit van Puglia als vakantiebestemming? Ook Xavier en zijn vrouw Mariëlle gaan graag met het gezin op vakantie naar de hak van de Italiaanse laars. We vroegen Mariëlle daarom naar haar favoriete plekjes in Puglia. En dat bleken er meer dan genoeg om een heerlijk lange vakantie in één van de mooiste gebieden van Italië mee te vullen. Lees nu haar reisblog boordevol insider tips en sla ze gelijk op voor je volgende vakantie naar Puglia!
Wanneer ik, als ‘vrouw van’, in aanloop naar de zomervakantie wordt gevraagd waar we naartoe gaan, krijg ik vaak daaropvolgend ook meteen het antwoord: “Jullie gaan natuurlijk naar Frankrijk hè, met de wijn enzo...” En ja, wij zijn vaak naar de Languedoc afgereisd, maar evenzo regelmatig genieten wij in de zomer van andere landen en regio’s.
Mooiste deel van Italië
Twee keer (al!) zijn we bijvoorbeeld naar Puglia (Apulië) gegaan, oftewel de hak van de Italiaanse laars. In 2015 bedacht ik dat ik daar wel heen wilde en na 2200 km rijden (prima te doen met tussenstops aan het meer van Lugano en in de Abruzzen) kwamen wij aan in de regio die ik sindsdien als ‘thuis’ bestempel. De mega-oude (soms wel 3000 jaar!) olijfbomen die over het land staan uitgestrooid, de cactussen met hun kleurrijke vijgen, de zee die je makkelijk aan twee kanten kunt bereiken, het groene heuvelachtige midden waar je je doorheen kronkelt, de witte stadjes die op de gebruikelijke toppen staan, de karakteristieke ‘trulli’ die door het hele landschap tussen de bomen tevoorschijn piepen, het overheerlijke eten met verrukkelijke wijn, de avonden die Spaans-laat beginnen en de absolute rust die je ervaart onder de met sterren bezaaide hemel of bij de ondergaande zon op het strand: dit alles en meer maakt dit arme deel van Italië voor mij ook gelijk het mooiste. Manlief is het daar overigens niet mee eens. Zijn hart ligt bij Piëmonte, maar dat terzijde. De regio leent zich bovendien fantastisch voor een rondreis binnen een relatief korte periode, omdat alle afstanden zo overzichtelijk zijn door de smalte van de hak.
Een appartement boeken
Je kan vliegen op de luchthaven van Brindisi (meer naar het zuiden) of die van Bari. Vanaf deze laatste, kan je bijvoorbeeld de auto nemen naar het zuidelijker gelegen Monopoli, en daar bij Villa Carenza een appartement boeken (of zelfs de hele villa). Perfect voor een gezin met jonge kinderen door de speeltuin, het grote zwembad en het afgesloten park. Het op een hoge klif aan zee liggende Monopoli zelf heeft een fantastisch oud centrum met kruip-door-sluip-door straatjes en een strandje waar tot ’s avonds laat de Italianen zwemmen en sjansen. Iets ten zuiden van Monopoli heb je een keur aan lido’s, zoals Le Palme Beach Club (wat sjieker), het Archelido Egnezia (een beach club waar ecologie en archeologie hand in hand gaan met een relaxte sfeer), of ga nog iets meer richting Ostuni voor Mare Mosso. Aan de kust is het overigens (bijna) overal heerlijk liggen... zo beleefden wij een van de meest magische avonden aan het strand na een dag in Lecce bij het in een natuurpark gelegenLido Le Cesine! Wil je liever iets actiefs doen, ga dan kanoën in Polignano a Mare, waar je ook met de sterren kunt eten in het grotrestaurant Grotta Palazzese.... Of je kijkt er gewoon naar vanaf je kano en neemt nog een hapje van je zelf gesmeerde broodje. Een ander uitstapje is een bezoek aan de grottenin Castellana Grotte – uiteraard met mede-toeristen, maar een afdaling in deze grotten is hoe dan ookbijzonder te noemen.
Nationaal park Gargano
Na Monopoli zou je ervoor kunnen kiezen om naar het noorden te gaan en het nationaal park van Gargano te ontdekken. Dit staat nog op mijn bucketlist omdat het prachtige stadjes, stranden, natuur en de Tremitische eilanden biedt. Je kan echter ook een paar dagen genieten bij biomasseria Lama di Luna (rij vooral via kustplaatsje Trani trouwens). Deze in het ‘niets’ gelegen masseria biedt je naast heerlijk eten en verrukkelijke kamers nog meer fijns, zoals de door onze kinderen geadoreerde ‘infinity pool’. Vlakbij ligt het intrigerende Castel del Monte, een 13e eeuws kasteel waarin alles achthoekig is (hoe dan?). Wij sliepen bij Lama di Luna ter overbrugging van de week in een AirBnB trullo bij het stadje Martina Franca. Op weg daar naartoe begaven overigens de schokbrekers van onze auto het en werd de reis een stuk minder comfortabel, wat het uithoudingsvermogen van onze kinderen, toen 4, 7 en 10, behoorlijk testte (evenals het geduld van medeweggebruikers trouwens, omdat we alle kuilen moesten omzeilen).
De stad van het brood
Een alternatief is om vanaf hier richting het westen af te reizen naar Matera, maar je kan dit ook op de ‘terugweg’ doen. Stop hoe dan ook in Altamura, la città del pane, de stad van het brood. Hier vindtje niet zomaar een broodje, nee, dit is DOP gekeurmerkt en het meest fantastische brood wat je ooit hebt gegeten! Het uit grottenwoningen opgebouwde Matera is een uniek stadje waar je heerlijk kan dwalen door de vele op-en-neer gaande straatjes. Mijn wens zou zijn om hier eens te slapen in het Palazzotto Residence & Winery (niet geïmporteerd overigens door Okhuysen), wat betekent dat ik zéker terugkom.
Flaneren en eten
Martina Franca is een barok-aandoende stad op een heuvel waar ’s avonds de hele streek naartoe komt om te flaneren of te eten in een van de vele restaurantjes. Wij waren er daarom vaak op tijd en zaten om half 8 al aan tafel om daarna het Italiaanse leven op straat te aanschouwen. Deze prachtstad ligt in het Valle d’Itria, groene heuvels doorspekt met kleine dorpjes en bezaaid met de fameuze trulli (meervoud voor trullo). Je herkent ze meteen: a. omdat je nog nooit zoiets hebt gezien en b. vanwege de kegelvormige daken van leisteen die zijn beschilderd met primitieve, christelijke of magische symbolen. Binnen zijn er meerdere ruimtes met een rondvormig, laag plafond (voor de lange Nederlander misschien een lichte uitdaging) en dikke muren om de hitte buiten te houden. Ik vind ze het toppunt van leuk, en wanneer ik de vraag krijg waar ik een huis zou kopen (ja, weer met de aanname dat dit ongetwijfeld in Frankrijk zou zijn) dan antwoord ik dat het een trullo moet worden in Puglia.
Torretta's en Masseria's
Niet te missen in deze vallei is Cisternino, een schattig dorpje met kleine pleintjes, winkeltjes, restaurantjes (lekker ijs!) en gezelligheid. Vlakbij zou je kunnen overnachten bij Trulli 18Cinquantanove om je de echte trullo-ervaring eigen te maken. Wij sliepen heuvelop in een Torretta, dit type gebouw vindt je ook overal, evenals de veel tot hotel omgetoverde masseria’s. Via AirBnB is er hoe dan ook voor ieder wat wils te vinden en deze site is voor ons iedere vakantie weer de ‘go-to’ site voor het vinden van leuke plekjes.
De witte stad
Niet ver hier vandaan vindt je la città bianca (de witte stad) Ostuni. Vanuit onze verschillende locaties kwamen we steeds terug naar dit verrukkelijke plaatsje – voor de ‘looks’ en voor het ijs van Cremeria alla scala, voor een drankje op een van de vele terrasjes (Riccardo Caffe is leuk) in de smalle steegjes of om te eten bij een restaurantje dat uitzicht heeft op het glooiende plaatsje zelf, zoals Borgo Antico Bistrot. Slapen deden wij in de buurt (zoals gezegd) via AirBnB, maar mocht ik alleen met Xavier op stap gaan, dan lijkt me Boutique hotel Paragon ook niet te versmaden. Rij trouwens vooral niet de stad zelf in, maar parkeer aan de rand en loop dan verder. Makkelijk en leuk om te doen!
Feest aan tafel
Ben je in deze buurt, dan is een bezoekje aan Locorotondo noodzaak – evenals Ostuni is het een wit stadje op een heuvel. Wij kwamen hier jammer genoeg (en voor ons een bekend fenomeen) aan op een moment dat alles gesloten en het bloedheet was. Een klein, door Italianen bezocht barretje gaf ons de broodnodige verkoeling, maar een avondbezoek is beter en dan kan je meteen lekker eten bij U’Curdunn. Gesproken over eten, onze favorieten (let wel: mijn kinderen zijn moeilijke eters, dus dit overzichtje iszeer beperkt) van de regionale keuken waren de volgende: allereerst de pasta orecchiette (wat oortjes betekent) die je in vele varianten wordt voorgezet. Allemaal even lekker of het nu con pomodoro e ricotta is, con ragù of al cime di rapa. Voordat je echter deze primi op tafel krijgt, krijg je bij je aperitief meestal een schaaltje taralli voorgezet. Deze ringvormige zoutjes zijn favoriet bij onze kinderen en meestal grepen Xavier en ik dan ook mis, zo snel werden ze opgegeten. Eveneens snel opwas de burrata, dit oorspronkelijk uit Murgia komend bolvormige kaasje doet aan mozzarella denken,maar dan romiger. Verder heb je de friselle, dubbelgebakken ringvormige ‘broodjes’. Ze lijken wel watop bruschette en de truc is ze heel even een beetje nat te maken voordat je er olijfolie en tomaatjes op doet. Als laatste wil ik, naast alle verse visgerechten, nog de bombette noemen, kleine worstjes omwikkeld met bijvoorbeeld capocollo, een salumi die ook zonder worstje verrukkelijk is.
Niet ver van Martina Franca en Ostuni ligt het mekka van de trulli, Alberobello. Het is enorm toeristisch en gaf mij de keren dat ik er was een groot Madurodam of Zaanse Schans gevoel, maar overslaan mag je het zeker niet! Ga vooral aan het eind van de dag wanneer het gouden uur zich aandient, je de toeristen makkelijk weg denkt en de trulli goudgeel ziet kleuren. Sluit je bezoek af meteen dinertje bij ‘moestuinrestaurant’ Trattoria Terra Madre, waar de tafeltjes in de moestuin staan en je kan genieten van de vegetarische gerechtjes en pasta’s – óók heel lekker en leuk voor en met kinderen!
Kunst in Puglia
Ben je eenmaal in Puglia, dan zijn er twee dingen die opvallen: de kleurige, vaak ster- of bloemvormige verlichting en het kleurrijke keramiek, met als icoon de Pumo die de vorm heeft van een bloemknop met drie bloemblaadjes. Dit staat symbool voor de natuur die in het voorjaar weer tot leven komt. Grottaglie is de bakermat van het Pugliese keramiek: hebberig word je van al het moois dat in de vele ateliers staat uitgestald (en ik mag nooit iets meenemen, want de auto is ‘te vol’). Er is echter nog een reden om naar Grottaglie te gaan, want je kan er eind juli ook genieten van het Vino è Musica festival. Volg de bordjes met Quartiere delle Ceramiche en je komt er vanzelf. Dat is ook meteen het meest aantrekkelijke deel van dit stadje. Rij via Ceglie Messapica of Francavilla Fontana naar het Florence van het Zuiden: Lecce. Noemde ik Martina Franca al barok, hier word je echt omver geblazen door de pracht en praal van dit stadje! HetCastello di Carlo V (gebouwd ter verdediging tegen Ottomaanse aanvallen) geeft je een prachtig uitzicht over de stad. Bezoek de Duomo of de palazzo’s: alles is mooi en zal je zeker in katzwijm doen vallen. Wij bezochten Lecce (ik zei al, het is voor ons een bekend fenomeen) een keer midden op de dag... dat was nou weer een minder goed idee met kleine kinderen, maar gelukkig waren ze wel iets gewend en maakte een ijsje veel goed. Wil je slapen in Lecce zelf, dan is het Palazzo Noha een mooie, kleinschalige optie, en wil je juist buiten de stad zitten, dan zou ik Castle Elvira of Masseria Francescani aanraden.
Puglia staat voor genieten
In het puntje van de laars vind je Santa Maria di Leuca of Otranto. Beide zijn fantastisch, maar voor nu benoem ik met name de eerste. Niet alleen omdat het een heel pittoresk plaatsje is, maar vooral omdat het ligt op het punt waar de Ionische Zee overgaat in de Adriatische en beide zeeën zoveel invloed hebben gehad op de geschiedenis en ontwikkeling van deze streek. Ga je weer richting het noorden, en nu meer aan de kant van de Ionische kust, dan kom je onder meer door Manduria, waar je het Vinilia Wine Resort vindt. Ondanks dat Okhuysen deze wijn niet importeert, mag het niet ontbreken in dit overzicht van tips. Dat geldt ook voor het nog noordelijker gelegen Masseria Amastuola, waar je in een ware oase terechtkomt. Toen wij in 2020 met het vliegtuig gingen (corona maakte dat wij de reis per auto niet aandurfden) zijn we na aankomst op Barihier naartoe gereden. Fantastische plek om je vakantie te beginnen – met, of zonder kinderen!
Puglia biedt teveel om op te noemen. Niet verwonderlijk dus dat wij na onze twee vakanties alle vijf ongeduldig uitkijken naar een derde verblijf daar. Dan pakken we weer de auto, want de reis heen en terug maakt het voor ons extra lang genieten!
Last but not least: Masseria Cuturi
Tenslotte is er één plek in Puglia die je absoluut niet mag missen. En dat is Masseria Cuturi, een van de beste en mooiste wijnhuizen van de streek vlakbij het bekende wijnstadje Manduria. De wijnen van Cuturi worden – hoe kan het ook anders – wél geïmporteerd door Okhuysen. En gelukkig maar, want zo kunnen we ook thuis nog even nagenieten van het goede Zuid-Italiaanse leven. Masseria Cuturi is een uitgestrekt landgoed van zo’n driehonderd hectare rond een prachtig gerestaureerde wijnboerderij, die in het lokale dialect ‘masseria’ worden genoemd. De boerderij is omringd door velden vol stokoude olijfbomen en natuurlijk door wijngaarden. De familie Rossi-Chauvenet maakt hier fantastische wijnen van de lokale druivenrassen fiano, negroamaro en natuurlijk primitivo, de held van de streek. In deze blog van Job lees je hoe de inkopers van Okhuysen – terwijl ze er eigenlijk helemaal niet naar op zoek waren – verliefd werden op de wijnen van dit huis.
Een bezoekje aan Masseria Cuturi, inclusief tour door de wijngaarden en kelder met aansluitend een wijnproeverij in de cantina kunnen we van harte aanbevelen. Wel even boeken van tevoren, want zeker in het toeristische seizoen zijn de wijntours bij Cuturi erg populair. En wil je na een dag wijnproeven niet meer terug rijden? Boek dan een tafeltje in het restaurant op het landgoed, Don Tumà, en overnacht daarna in een van de prachtige gastenkamers (9.3 op Booking) of in een luxe tent op Cuturi’s eigen glamping. Maar natuurlijk niet voordat je onder de Pugliese sterrenhemel nog van een allerlaatste glas primitivo hebt genoten in Il Cuturino, de knusse openlucht wijnbar van het landgoed.
