Dag 1 in de Rhône

Door Xavier Kat | 25 september 2014

Veel mensen hebben een nogal romantische kijk op het wijnvak. Ze denken dat je iedere dag lekker aan het proeven bent, luncht en dineert in goede restaurants en om de haverklap leuke reisjes maakt. De reizen zijn zeker een van de leukste aspecten van het vak, en het is dan ook een vrolijke traditie op kantoor om mij voor vertrek “een hele fijne vakantie” te wensen. De collega’s die al eens zijn mee gegaan, weten inmiddels beter: een inkoopreis betekent hard werken! De eerste proefafspraken beginnen al vroeg en duren zo een hele dag, met de nodige kilometers tussen de afspraken in. En dat dagen achtereen.

Tegelijkertijd is dit waar het wijnvak écht over gaat: gesprekken voeren over het verloop van het jaar, de oogst, de vinificatie, over nieuwe ontwikkelingen, nieuwe wijnen, de prijzen en de beschikbare hoeveelheden. Natuurlijk wordt er ook veel geproefd: het gistende sap, de rijpende wijn op vat, het net gebottelde jaar en soms nog wat oudere wijnen om de recente jaargangen mee te vergelijken. De lunch bestaat tijdens deze dagen veelal uit een simpele sandwich en wat water; dit om het pallet fris te houden en ook in de middag weer geconcentreerd te kunnen proeven en luisteren. De diners daarentegen proberen we te koppelen aan de laatste afspraak; het liefst eten we dan bij de wijnmaker thuis. Dit zijn de momenten dat de mooie verhalen komen en de oude flessen worden ontkurkt. Wijn draait immers om delen en dat weten deze wijnmakers als geen ander. Delen doen ze graag en vol overgave.

De reis in de Rhône behoort tot mijn persoonlijke favorieten. Niet alleen bij mij overigens, ook de andere Okhuysen-medewerkers gaan maar al te graag mee op deze reis. In de Rhône werken wij immers met de crème de le crème; stuk voor stuk topproducenten, die bovendien extreem bevlogen zijn. Dit zijn afspraken waarbij je als wijnliefhebber uit je dak gaat en je volzuigt met energie en inspiratie. Ditmaal was het de beurt aan Vincent Oostlander om mij naar de Rhône te vergezellen. Vincent is een groot wijnkenner en organiseert bij ons de cursussen en proeverijen en assisteert daarnaast in onze winkel. Vincent heeft al menig wijnreis in zijn leven gemaakt, maar de Rhône kon hij nog wel wat beter leren kennen. Om dan meteen bij grootheden als Clape en Chave langs te mogen… Dat is toch iets waar vele liefhebbers alleen maar van kunnen dromen! Helemaal fantastisch is het om hier tijdens de oogst te zijn en je zodoende een nog beter gevoel krijgt met het nieuwste jaar dat in de maak is.

De reis begon op zondagavond, met een vlucht op Lyon en een reis naar Ampuis, zodat we maandagochtend meteen vroeg bij René Rostaing op de stoep konden staan. Rostaing is een zeer vriendelijke en hoffelijke man die uitgebreid de tijd neemt om alles uit te leggen en door te proeven, waaronder de gloednieuwe wijn Côte Brune, gemaakt van druiven afkomstig van een wijngaard die hij in 1993 verwierf via zijn oom Marius Gentaz en die hij opnieuw beplantte. De wijngaard is ideaal gelegen tussen La Turque van Guigal en de Côte Brune van Jamais. Van deze nieuwe topcuvée maakte hij overigens maar drie vaatjes. De wijn zal dan ook zeer schaars zijn. Rostaing zelf is erg tevreden over 2012, een oogstjaar met een mooie balans en goede frisheid. Over 2013 zegt Rostaing: “dit jaar doet zijn eigen marketing”, waarmee hij doelt op het uitbundige fruit en het zeer expressieve karakter. Wij waren inderdaad uitermate onder de indruk van dit jaar bij hem. 2014 ziet er voor Rostaing goed uit. Tijdens ons bezoek was het weer uitstekend en Rostaing zou aan het eind van die week met de oogst beginnen.

Na ons bezoek aan Rostaing hoefden we maar een klein stukje zuidwaarts te rijden, naar André Perret in Condrieu. Perret is een joviale man, met een sterk regionaal accent, waar Vincent af en toe toch moeite mee had. Perret was deze ochtend met oogsten begonnen en een grote tafel stond gedekt klaar om de oogstploeg rond het middaguur van een voedzame maaltijd te voorzien. Plukken is in het algemeen een zware bezigheid, maar zeker op de idioot steile hellingen van de topakkers van Perret. Perret is over 2014 goed te spreken. De druiven zijn goed rijp en er is ook een redelijk goed volume. Dit in tegenstelling tot 2013, toen hij door een slechte bloei en vruchtzetting uiteindelijk maar de helft van het gebruikelijke volume kon oogsten. Een bittere pil voor iedere wijnmaker. Omdat je houten vaten niet leeg kan laten, werd de gehele oogst 2013 op hout opgevoed, hetgeen normaal gesproken niet het geval is. Het sap was echter zeer geconcentreerd en rijk en kon de micro-oxidatie van de houten vaten goed gebruiken. De wijnen uit 2013 bezitten dan ook een perfecte balans en maken grote indruk!

Na het leuke bezoek bij Perret rijden we nog even de berg op om wat mooie foto’s te maken. Helaas is het weer heiig, maar met een filter voor de lens wordt het toch nog wat. Na een bezoekje aan de bakker gaan we de snelweg op naar Crozes-Hermitage voor een bezoek aan alweer een fantastische producent: Graillot. We worden ontvangen door vader Alain, inmiddels een oude vriend van Okhuysen die we altijd graag zien. Zoon Maxime komt natuurlijk even gedag zeggen, maar is druk bezig met de oogst. We proeven en praten dus met Alain. Het domein is vorig jaar flink uitgebreid en we bezoeken eerst de nieuwe vertrekken. 2014 zag er bij Graillot heel lang goed uit, maar eind juli kregen ze een flinke hagelstorm te verduren, gevolgd door regen. Ze verloren hierdoor de nodige druiven. In de loop van augustus werden ze eindelijk geholpen door een noordenwind, zon en niet te hoge temperaturen; ideale omstandigheden om de wijngaard in vorm te krijgen en de druiven nog even goed te laten rijpen. Al met al zal de kwaliteit zeer goed zijn, maar de hoeveelheden opnieuw – net als in 2013 – klein. 2013 van het vat is veelbelovend, met rijp en expressief donker fruit. 2012 werd van fles geproefd en is van een zeer hoog niveau, zowel de basiscuvée als de topcuvée La Guiraude. Die laatste is wederom van een zeer grote schoonheid!

Vanuit Graillot steken we de Rhône over om een bezoek te brengen bij het eveneens gerenommeerde domein Bernard Gripa. Ons was reeds verteld dat zoon Fabrice in de wijngaarden met de oogst bezig zou zijn, maar we troffen ook vader Bernard hard werkend in de kelder aan. Bernard is officieel met pensioen, maar natuurlijk helpt hij tijdens de oogst een flink handje mee. Bernard neemt ons mee de kelder in om het net geperste druivensap (marsanne) te laten proeven en even te praten over de goede oude tijd en zijn hechte band met mijn vader Louis. De proeverij doen we met Madame. Een primeur voor ons, maar al snel blijkt dat Madame Gripa tot in detail op de hoogte is van alles wat er gebeurt op het domein. Een verfrissend verhaal! We proeven een schitterende serie wit uit Saint-Joseph en Saint-Peray van het oogstjaar 2013 en tevens de rode wijnen uit 2012. Madame Gripa noemt 2012 een makkelijk en vriendelijk jaar, maar daarmee doet ze de uitstekend gestructureerde wijnen eigenlijk tekort. Als uitsmijter proeven we nog wat oudere rode en witte wijnen; een feestje.

De laatste afspraak van de dag is bij Jean-Louis Chave. En een bezoek aan Chave is magisch. Niet alleen vanwege de geweldige wijnen, maar ook vanwege de proeverij van alle losse vaten van de individuele percelen Hermitage, die de basis gaan vormen van één unieke assemblage Hermitage wit en een Hermitage rood. Chave beantwoordt geduldig al onze vragen en legt tot in detail de invloeden van het bijzondere terroir uit. In tegenstelling tot andere bekende producenten met wijngaarden op de berg van Hermitage, maakt Chave geen losse cru’s van één enkel perceel. Al vele generaties geloven de Chave’s erin dat de optelsom van alle delen (ze bezitten maar liefst 12 hectare, verdeeld over de kleine appellation) de ideale assemblage is van wat Hermitage te bieden heeft. Gezien de ongeëvenaarde kwaliteit, heeft de familie (sinds 1481!) het gelijk aan haar zijde. Chave was dit jaar overigens licht gestrest. Dit had alles te maken met zijn gloednieuwe vinificatiekelder, waar de werklui de laatste hand aan het leggen waren. Het hele project loopt echter flink uit, terwijl de oogst voor de deur staat. Chave’s verhaal over filosofie achter de nieuwe kelder maakt indruk. We bezoeken de schitterende ondergrondse kelder met zijn vele gangen en verschillende kamers en de prachtige, nieuwe rijpingskelder. Het geheel verliest wat aan de mystiek van voorheen, maar het blijft een van de meest bijzondere plekken die ik ken. Naast alle percelen Hermitage proefden we dit jaar ook een aantal percelen Saint-Joseph. Met de aankoop van enkele nieuwe wijngaardjes en een toenemende kennis ervan, krijgt de Saint-Joseph een steeds meer vergelijkbare aanpak als de Hermitage en stijgt de kwaliteit van deze wijn steeds verder. 2013 proefde fantastisch mooi. Een groot probleem is de zéér beperkte productie. Dieptepunt is de witte wijn, waarbij de oude stokken (sommige meer dan 100 jaar oud!) erg te lijden hadden van het koude voorjaar, hetgeen resulteerde in een opbrengst van slechts tien hectoliter per hectare. 2012 bracht zowel rode als witte klassiekers met een perfecte balans en een uitstekende frisheid. Chave zegt over 2013: “het jaar is krachtig, maar fris. Geconcentreerd, maar fijn. Het laat zich vergelijken met 2012”. Na een uitgebreide proeverij en rondleiding moet Chave snel weer aan het werk met zijn nieuwe kelder.

Tijd voor ons om naar ons hotel te gaan en aansluitend een hapje te eten. We slapen in het prachtig gelegen en charmante hotelletje ‘Les 2 Coteaux’ in Tain l’Hermitage. De kamers zijn hier ruim, met houten vloeren en prima ingericht. Grote ramen geven uitzicht op de Rhône aan de voorkant en op de wijngaarden van Hermitage aan de achterkant. De eigenaren, een vriendelijk echtpaar, verzorgen bovendien een uitgebreid ontbijtbuffet. En dat alles voor nog geen € 80,00 per kamer! Naast het hotel bevindt zich het restaurant l’Esprit Chabran, Le Quai. Dit is een dependance van sterrenchef Michel Chabran, die wordt geleid door zijn dochter Carole en waar je voor een overzichtelijk bedrag heerlijk kan eten. De wijnkaart zou wat ons betreft iets gevarieerder mogen, want er is vooral gekozen voor de wat grotere huizen, maar misschien zijn wij wel iets te veeleisend. We beginnen trouwens met een fris biertje; niets lekkerder na een lange dag van proeven.